PaT to skrót od nazwy programu „Profilaktyka a Ty”. Autorem programu jest Grzegorz Jach – inspektor Policji (Pełnomocnik Komendanta Głównego Policji ds. promocji bezpieczeństwa publicznego). Program realizuje Zespół Edukacji na Rzecz Bezpieczeństwa Publicznego Gabinetu Komendanta Głównego Policji poprzez Impresariat PaT w Warszawie. Patronat nad programem w dniach 19 - 23 października 2015 r. w województwie lubuskim objął: Wojewoda Lubuski i Marszałek Województwa Lubuskiego. Program realizuje Gabinet Komendanta Głównego Policji przy zaangażowaniu partnerów: Komendy Wojewódzkiej Policji, Kuratorium Oświaty, Prezydenta miasta Gorzów Wlkp. i Prezydenta miasta Zielona Góra, Teatru im. J. Osterwy, Fundacji Contra Crimen w Gorzowie Wlkp. oraz BSA „Teatr Grodzki” w Bielsku-Białej.

PaT to program:

- mody na życie bez uzależnień;

- profilaktyki rówieśniczej;

- dobrych wiadomości, a nie protestów;

- zaproszeń, a nie wykluczeń;

- destygmatyzacji młodzieży wykluczonej lub środowiskowo marginalizowanej;

- bez nagród i działania za coś;

- nie robienia co się chce ale odpowiedzialności za siebie i innych.  

PaT to twórcza profilaktyka w działaniu bez fikcji i ulotek. Społeczność PaT budowana jest na relacjach łączenia środowisk, wzajemnego wsparcia, wymiany doświadczeń i twórczych prezentacji. PaT to głos młodzieży w profilaktyce uzależnień!

Cele programu:

- Komunikowanie oraz inicjowanie przez zespoły specjalistów wspólnoty działań, skierowanych przeciwko zjawiskom patologii społecznej, opartych na innowacyjnych metodach, z zaangażowaniem młodzieżowego wolontariatu i aktywną współpracą z samorządami.

- Zmniejszenie zjawiska uzależnień wśród młodzieży  szkolnej poprzez kształtowanie aktywnych społecznie i umacnianych asertywnie postaw

- Inspirowanie rodziców do pogłębiania wiedzy z zakresu profilaktyki uzależnień oraz nakłanianie ich do częstszej rozmowy na ten temat własnymi dziećmi

- Tworzenie ogólnopolskiej społeczności, promującej wśród młodzieży modę na życie bez uzależnień.

 

Program PaT realizowany jest  przez cały rok w siedmiu obszarach jednocześnie:

Obszar pierwszy – działanie

Działanie PaT polega na przeprowadzeniu spotkania/szkolenia kierowanego do jednego
z wymienionych adresatów:

MŁODZIEŻ – działanie PaT/M (dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych). Działanie organizowane jest na zaproszenie lokalnego samorządu i Policji (miasto/powiat/gmina). Realizacja działania PaT/M jest bezkosztowa. Wymogi logistyczne finansowane są przez samorząd.
 RODZICE – to działanie PaT/R (dla rodziców młodzieży szkolnej). Działanie organizowane jest na zaproszenie lokalnego samorządu i Policji (miasto/powiat/gmina). Realizacja działania PaT/R jest bezkosztowa. Wymogi logistyczne finansowane są przez samorząd.
LIDERZY – to działanie PaT/L (dla liderów młodzieżowych PaT w formie szkolenia z zarządzania grupą PaT). Działanie organizowane jest przez Impresariat PaT. Szkolenie liderów PaT finansowane jest z rządowego programu ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem bezpieczniej” (MSW).
NAUCZYCIELE/ANIMATORZY – PaT/E (dla nauczycieli/animatorów w formie szkolenia eksperckiego PaT). Działanie organizowane jest w porozumieniu z Ministerstwem Edukacji Narodowej. Obszar szkolenia obejmuje województwa wytypowane przez MEN w danym roku kalendarzowym. Biorą w nim udział osoby dorosłe zaangażowane w różne formy pracy z młodzieżą. Uczestników szkolenia typują lokalne samorządy. Szkolenie PaT/E poprzedza spotkanie na szczeblu wojewódzkim z udziałem przedstawicieli wojewody, marszałka województwa, kuratora oświaty oraz komendanta wojewódzkiego Policji.  Szkolenie eksperckie PaT/E (edukacja) finansowane jest z rządowego programu „Bezpieczna i przyjazna szkoła” (MEN).

Wyraźne zróżnicowanie grup wynika z odmiennego sposobu komunikowania się z adresatem.

 

Struktura działań PaT obejmuje następujące części:

- PaT/M (młodzież): informacja o programie PaT, spektakl edukacyjno-profilaktyczny, badanie naukowe (ankieta audytoryjna) poświęcone rozpoznawaniu zagrożeń zjawiskiem narkomanii wśród uczniów, edukacja w zakresie prawa z wykorzystaniem metody dramy, rozmowa z młodzieżą na temat postaw społecznych, kampania programu PaT „NIE WSIADAM!” dotycząca prowadzenia pojazdów przez nietrzeźwych kierowców oraz film edukacyjno-profilaktyczny. Działanie PaT/M trwa 90 minut i prowadzone jest w ramach szkolnego programu profilaktyki.

- PaT/R (rodzice): informacja o programie PaT, spektakl edukacyjno-profilaktyczny, prezentacja wyników badań z działań PaT/M oraz otwarta dyskusja prowadzona z uczestnikami spotkania. Działanie PaT/R trwa 60 minut i najczęściej prowadzone jest na terenie szkoły przed wywiadówkami z rodzicami.

- PaT/L (liderzy): wykłady i ćwiczenia dla młodzieżowych liderów PaT na temat zarządzania grupą rówieśniczą, kompetencji interpersonalnych oraz współpracy z oświatą, samorządem i Policją. Szkolenie Ogólnopolskiego Zespołu Liderów PaT prowadzone jest dwa razy w roku. Uczestniczą w nim liderzy PaT lub ich przedstawiciele. Centralne szkolenie trwa 4 dni i dla liderów PaT jest bezkosztowe. Impresariat PaT wspiera również szkolenia lokalnych Zespołów Liderów PaT, które finansowane są przez lokalne samorządy.

- PaT/E (edukacja): to szkolenie uczestniczące dla animatorów/nauczycieli, którego program obejmuje bezpośredni udział w przygotowaniu działania PaT/M oraz egzamin ekspercki PaT. Szkolenie trwa 4 dni. Kończy się zbudowaniem młodzieżowej grupy PaT, przeprowadzeniem działania PaT/M z udziałem utworzonej grupy PaT i uczestników szkolenia oraz wręczeniem certyfikatów eksperckich PaT.

 

Obszar drugi – informacja

Program PaT, oprócz prezentowania działań bieżących na stronie www.pat.policja.gov.pl  promuje wartościowe inicjatywy edukacyjno-profilaktyczne realizowane na terenie całego kraju. Program udostępnia także bazę scenariuszy profilaktycznych (zakładka SCENARIUSZE na stronie internetowej programu).

Program PaT wydaje materiały informacyjne dostępne na stronie internetowej programu w formie pisanej (gazety „PaTrz!”, „ PaTosfera”,  „Przystankowicz”)  i radiowej (internetowe Radio TRAP czyli „Tematyczna Radiowa Antena Profilaktyczna” nadająca na fali profilaktyki). Specjalną zakładkę na stronie programu stanowi galeria zdjęć oraz filmów społeczności PaT.

Obszar trzeci – edukacja

To działanie zmierzające do ewaluacji i naukowego podsumowywania efektów programu jak też służące naukowemu opracowaniu obserwacji, płynących (po 10 latach funkcjonowania programu) z setek wystawionych spektakli i towarzyszących im dyskusji. Główny nurt tego obszaru stanowi działanie PaT/E (edukacja) prowadzone we współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej, w ramach którego wydany został Poradnik Metodyczny PaT.

Obszar czwarty – certyfikat „Wspiera nas PaT”

Certyfikat „Wspiera nas PaT” to dokument przyznawany od 2009 roku przez Impresariat programu „Profilaktyka a Ty” najciekawszym projektom profilaktyczno-artystycznym w całej Polsce. Warunkiem otrzymania Certyfikatu jest realizacja przedsięwzięcia o charakterze profilaktycznym z wykorzystaniem narzędzia sztuki. Działanie powinno być przeprowadzone z bezpośrednim bądź pośrednim udziałem Policji. Dotychczas Certyfikat otrzymało 16 najbardziej wartościowych inicjatyw, podjętych zarówno przez młodzież, jak też przez instytucje (wykaz wyróżnionych inicjatyw znajduje się na stronie internetowej programu). Certyfikat „Wspiera nas PaT” to wyraz uznania za zaangażowanie w twórczą profilaktykę.

Obszar piąty – Akcja „Przystanek PaT”

„Przystanek PaT” to coroczne, ogólnopolskie spotkanie społeczności PaT z całego kraju promującej modę na życie wolne od uzależnień. Przez pięć dni odbywają się bezpłatne warsztaty artystyczne prowadzone przez zawodowych instruktorów. Można wziąć udział m.in. w zajęciach teatralnych, kuglarskich, wokalnych, tanecznych, literackich, recytatorskich, dziennikarskich, radiowych, etnograficznych, charakteryzatorskich czy technicznych. W programie przewidziane są również warsztaty profilaktyczne, rozmowy filozoficzne, koncerty oraz spektakle w wykonaniu grup teatralnych z całej Polski.

Ostatniego dnia, podczas finału Akcji, uczestnicy warsztatów prezentują efekty swojej pracy przed zaproszonymi gośćmi, mediami i lokalną społecznością.

W Akcję zaangażowane są lokalne władze oświatowe, samorządowe, Policja i media.
Akcję „Przystanek PaT” odwiedzili obserwatorzy z Niemiec, Szwecji, Wielkiej Brytanii, Portugalii, Danii i Węgier. Warsztaty artystyczne prowadzili zawodowi instruktorzy z Polski, a także ze Słowacji, Brazylii, Kuby, Izraela, Rosji i Niemiec. 

Obszar szósty – PaH czyli Profilaktyka a Harcerstwo

Inicjatywę skierowaną do harcerzy wprowadzili do programu PaT koordynatorzy PaT z Sokołowa Podlaskiego. Głównym jej narzędziem jest Profilaktyczna Gra Miejska, którą przeprowadzają harcerze dla młodzieży szkół ponadpodstawowych (zakładka PaH). Projekt Profilaktyka a Harcerstwo zaprasza do współpracy każdą organizację harcerską w kraju.

Obszar siódmy – PaTosfera

To najnowszy pomysł w programie PaT. PaTosfera trwa kilka godzin i polega na promocji społeczności PaT w centrach miast. PaTowicze zapraszają do wspólnej zabawy lokalną społeczność promując modę na życie wolne od uzależnień.

 Wiesława Gajowczyk – ekspert programu PaT