Aktualności
Czym jest integracja sensoryczna?
Integracja sensoryczna to zdolność dziecka do odczuwania, rozumienia i organizowania informacji dostarczanych przez zmysły z otoczenia oraz z własnego organizmu. Mówiąc w skrócie, integracja sensoryczna pozwala segregować, porządkować i składać razem pojedyncze bodźce w pełne funkcje mózgu. Gdy funkcje te są zrównoważone, motoryka ciała łatwo dostosowuje się do otoczenia, umysł łatwo przyswaja informacje, a „dobre” zachowanie pojawia się w sposób naturalny. Integracja sensoryczna wpływa także na rozwój dziecka, zdolność do nauki i samoocenę. (s.15)
Aby pomóc ludziom lepiej zrozumieć, w jaki sposób mózg przetwarza otrzymywane informacje, specjaliści często dzielą tę sferę na kilka elementów, np. rejestrowanie, modulację i odpowiedź. (…) Oto kilka przykładów zachowań, które mogą się pojawić u dziecka doświadczającego problemów z przetwarzaniem bodźców sensorycznych:
- Trudności z rejestrowaniem: dziecko może zbyt słabo reagować na ruch lub dotyk, wydawać się letargiczne, z opóźnieniem odpowiadać na docierające do niego bodźce. Z drugiej strony może także reagować na te czynniki w sposób zbyt gwałtowny.
- Trudności z modulacją: dziecko może źle znosić zmiany w codziennych czynnościach, łatwo się rozpraszać, być nadmiernie aktywne, mieć problemy z przechodzeniem od jednej czynności do drugiej lub wydawać się nieobecne, wycofane z życia lub zamknięte we własnym świecie.
- Trudności z odpowiedzią lub „integracją”: dziecko może mieć problemy z motoryką, reagować w sposób niezdarny, mieć słabą świadomość własnego ciała i kłopoty z koordynacją obu stron ciała. (ss.18-19)
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z istnienia trzech układów sensorycznych: dotykowego, przedsionkowego i prioprioceptywnego. Nie tylko powinny one funkcjonować prawidłowo, ale także ze sobą współpracować. W przeciwnym razie dziecko doświadcza kłopotów dotyczących interakcji z otoczeniem, a także rozpoznawania sygnałów wysyłanych przez własny organizm.
Układ dotykowy
Jak sama nazwa wskazuje, dotyczy on zmysłu dotyku. Pozwala na odczuwanie, czy dane obiekty są gorące czy zimne, ostre czy tępe, szorstkie czy gładkie. Układ ten umożliwia nam rozpoznawanie przedmiotów za pomocą dotyku, odczuwanie bólu, ciśnienie itp.(…)
Układ przedsionkowy
Koordynuje on ruchy oczu, głowy i ciała. Pozwala nam balansować na równoważni, bujać się na huśtawce, koordynować ruchy obu stron ciała i łapać równowagę, gdy się potkniemy.(…)
Układ prioprioceptywny
Korzysta on z danych dostarczanych przez mięśnie i stawy, aby informować mózg o pozycji ciała. Dzięki niemu możemy stać bez przewracania się, używać ołówka lub kozłować piłką. (ss.21-22)
Poniżej znajdziesz listę potencjalnych oznak zaburzeń integracji sensorycznej. Potraktuj ją jako przegląd najczęstszych objawów wskazujących na potencjalne zaburzenia przetwarzania bodźców zmysłowych.
- nadwrażliwość na dotyk, ruch, bodźce wzrokowe i słuchowe
- zbyt mała wrażliwość na dotyk ruch, bodźce wzrokowe i słuchowe
- zbyt wysoki lub zbyt niski poziom aktywności
- problemy z koordynacją
- opóźnienia w rozwoju mowy i zdolności językowych
- opóźnienia w rozwoju zdolności ruchowych (duża i mała motoryka)
- problemy z nauką
- niska samoocena
- kłopoty z dobrą organizacją
- kłopoty z zachowaniem (s.38)
Źródło: Godzin Emmons P., McKendry Anderson L. (2007). Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej. Zaburzenia rozwojowo-sensoryczne oraz edukacyjne występujące w ramach autyzmu, ADHD, trudności szkolnych oraz zaburzeń dwubiegunowych. Warszawa: Wydawnictwo K.E. Liber